kalendarzyk menstruacyjny, czyli jak określić dzień owulacji

Kalendarzyk menstruacyjny, czyli jak samodzielnie określić dzień owulacji

Przemiany zachodzące w przyrodzie mają zazwyczaj charakter cykliczny, dlatego wiele z nich można dość precyzyjnie określić lub przewidzieć. Organizm ludzki także podlega swoistej cykliczności, która obejmuje podstawowe funkcje życiowe, takie jak częstotliwość skurczów mięśnia sercowego lub wdechów. Największą jednak cykliczność można zaobserwować w kobiecym organizmie, którego funkcjonowanie w dużej mierze zależy od regularnych zmian hormonalnych. Na podstawie bardzo prostych, prowadzonych systematycznie obserwacji można z dużą precyzją ocenić dzień owulacji. Poniżej prezentujemy w jaki sposób należy prowadzić kalendarzyk menstruacyjny, który można zaliczyć do naturalnych sposobów planowania rodziny.

W odróżnieniu od mężczyzn, u których wytwarzanie plemników (spermatogeneza) zachodzi przez całe życie, kobiety rodzą się z kompletem komórek jajowych, które są przechowywane w jajnikach. Zdaniem szwedzkich naukowców tzw. rezerwa jajnikowa z jaką rodzą się kobiety nie jest wartości stałą i zależy od wielu czynników. U niektórych kobiet wspomniane zasoby jajnikowe kształtują się na poziomie około 2 milionów, u innych natomiast liczba ta może być na poziomie jedynie 35 tysięcy.

Pierwsza owulacja następuje zazwyczaj między 10 a 14 rokiem życia, w tym czasie u większości kobiet ilość komórek jajowych potencjalnie gotowych do zapłodnienia powinna kształtować się na poziomie 300 tysięcy, ale z każdym rokiem wartość ta będzie się zmniejszała. Z wiekiem spada także znacząco prawdopodobieństwo zapłodnienia. Badania wskazują, że kobieta w przedziale wiekowym 25-30 lat uprawiająca seks bez zabezpieczenia w trakcie owulacji ma 30% szansę na zajście w ciążę, ale w przedziale wiekowym 31-35 prawdopodobieństwo to spada do 20%, a po 37. roku życia do 15%.

Podczas owulacji z jajnika uwalniana jest przynajmniej jedna komórka jajowa, która trafia do jajowodu, a następnie za pomocą delikatnych ruchów falistych do macicy, gdzie w przypadku zapłodnienia dochodzi do rozwoju zarodka.

Ponieważ w wyniku badań potwierdzono cykliczność występowania owulacji, dlatego stosunkowo łatwo można określić dzień, w którym dochodzi do uwolnienia komórki jajowej. Poniżej prezentujemy sposób, w jak można z dużym prawdopodobieństwem określić dzień, w którym uprawianie seksu bez zabezpieczeń wiąże się z dużym prawdopodobieństwem zajścia w ciążę.

Na podstawie prostych obliczeń możliwe jest dość precyzyjne określenie dnia wystąpienia owulacji. Przyjmując, że u większości kobiet cykl miesiączkowy trwa 28 dni, wówczas owulacja następuje zwykle w 14 dniu, licząc od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego.

Oczywiście nie u wszystkich kobiet cykl menstruacyjny trwa tyle samo, ponieważ u niektórych cykl może być dłuższy lub krótszy, a wówczas przedstawiony powyżej sposób wyliczenia dnia owulacji mija się z prawdą.

Dlatego przed stosowaniem kalendarzyka menstruacyjnego w ramach naturalnej antykoncepcji, warto przeprowadzić przynajmniej 3-4 miesięczną obserwację, która pozwoli określić długość cyklu. Im dłużej prowadzone będą obserwacje, tym bardziej dokładny będzie wynik.

Jeśli w wyniku obserwacji okaże się, że cykl menstruacyjny jest dłuższy lub krótszy niż 28 dni, wówczas zachodzi duże prawdopodobieństwo, że dzień jajeczkowania następuje najprawdopodobniej 14 dni przed końcem cyklu. Dla przykładu, jeśli cykl trwa 37 dni, wówczas istnieje duża szansa, że owulacja zachodzi 23 dnia cyklu, a jeśli kobieta ma cykl 22 dniowy, wówczas jajeczkowanie przypadnie na ósmy dzień cyklu.

Przedstawiony powyżej schemat wyliczania dnia owulacji można znaleźć w większości podręczników, poradników oraz encyklopedii, ale opublikowane w 2000 rok badania podważają tę metodę. Według naukowców owulacja może nastąpić nawet w siódmym lub dwudziestym piątym dniu cyklu. Ponadto uważa się, że okres  wysokiego prawdopodobieństwa zajścia w ciąże nie przypada jedynie na dzień owulacji, ale obejmuje także trzy dni przed owulacją oraz najwyżej dwa dni po niej. Skłonienie się ku takiej tezie związane jest ze zdolnością plemników do przetrwania w środowisku śluzu znajdującego się w szyjce macicy (72 godzin) a komórka jajowa może zostać zapłodniona w ciągu zaledwie 24 godzin. Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest wobec tego największe , jeśli współżycie rozpocznie się dwa dni przed przewidywaną owulacją (w przypadku, gdyby do owulacji doszło wcześniej) i powinno być kontynuowane przez kolejne cztery dni (gdyby owulacja z jakichś powodów się opóźniła).   

Jeśli zależy nam na zapłodnieniu należy wystrzegać się codziennych stosunków płciowych, ponieważ zbyt częste ejakulacje mogą na tyle zmniejszyć ilość plemników znajdujących się w spermie, że zapłodnienie okaże się niemożliwe.

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że określenie dnia owulacji może być znacznie trudniejsze, a nawet niemożliwe u kobiet, u których miesiączkowanie ma przebieg nieregularny. W takich przypadkach stosunki płciowe 2-3 razy w tygodniu powinny zwiększyć prawdopodobieństwo zapłodnienia.

Ciekawostka

W Internecie można znaleźć kilka aplikacji przeznaczonych dla telefonów z systemem android, które po zainstalowaniu pozwalają na prowadzenie kalendarzyka menstruacyjnego. Korzystając z takich aplikacji można w łatwy sposób odnotować plamienia miesiączkowe, przebieg miesiączki oraz dzień owulacji. Po spersonalizowaniu oprogramowania użytkowniczka będzie informowana o wystąpieniu okresu oraz owulacji na trzy dni przed ich wystąpieniem.